Günümüzde üretilen pek çok enerji içeceğinin içerisinde bitkisel bir bileşen olduğunu biliyor muydunuz ? Doğal yapısı sayesinde kullanımına yer verilen guarana bitkisini daha önce hiç duymamış olabilirsiniz. Peki guarana nedir, guarana ekstraktı nedir? Bu soruların cevaplarını yazının devamında bulabilirsiniz. Makalenin bitiminde guarana hakkındaki tüm detayları biliyor olacaksınız.
Ünü gittikçe artan amazon bölgesine ait olan paullinia cupana bitkisinden küre şeklinde meyveler elde ediliyor. Bu meyveleri saran kırmızı bir kabuk bulunuyor. Meyveler olgunlaştıkça bu kabukların altında açılmalar oluşuyor. Bu açılmalardan görünen beyaz meyve ve içerisindeki siyah çekirdek adeta bir gözü andırıyor. Biraz acı ve sert bir tadı var.
Guarana ekstraktı nedir ve guarana ekstraktı nasıl elde edilir biraz da bundan bahsedelim. Guarana kurutulup öğütüldükten sonra guarana ekstraktı elde ediliyor. Bu öz; uyarıcı ve tıbbi özellikleri ile karşımıza çıkıyor. Guarana ekstraktının antioksidan özelliğinin içeriğinde bulunan tanenler, kateşinler, epikateşinler ve kafeinden kaynaklandığı düşünülüyor.
Kendisi küçük olan guarana tohumlarının içeriği oldukça zengin. Guarananın içeriğinde neler bulunuyor, guaranada hangi vitaminler var diye soracak olursanız şu şekilde sıralayabiliriz: Nişasta, protein, tanenler, katekutanik asit, kafein ve az miktarda kalsiyum, magnezyum, fosfor içerir.. Meyvenin çekirdekleri toz halinde içeceklere karıştırılarak ya da suda çözülerek tüketilebilir.
Guarana kahve çekirdeği büyüklüğünde ve kafein içeriği oldukça yüksek bir meyve. Tohumlarının kafein içeriği kahve çekirdeklerinde bulunan kafeinin yaklaşık 4 katı. Başka bir deyişle guarana, kakaodan 30 kat daha fazla kafeini bünyesinde barındırıyor. Bu özelliği ile en yüksek dozda doğal kafein içeriğine sahip. Gastrointestinal (mide-bağırsak) sistemdeki emilimi daha yavaş olduğu için guaranada bulunan kafeinin kahve çekirdeklerindeki kafeinden daha uzun süre etki ettiği düşünülebilir.
GUARANA FAYDALARI NELERDİR? GUARANA NE İŞE YARAR?
Zengin içeriği sayesinde çok yönlü ve tedavi edici olarak karşımıza çıkıyor. O halde guarana ne işe yarar, guarana faydaları nelerdir, guarana formula ne işe yarar konusuna gelelim. Aslında tek bir özelliği yok. Pek çok yerde karşımıza çıktığı gibi çoğu hastalıkla da ilişkisi halen araştırılmaya devam ediyor. İşte başlıca faydaları ;
- Yaşlanma etkilerini azaltır, yorgunluğu giderir.
- Sporcularda canlılık, dayanıklılık, kuvvet verirken; konsantrasyon ve performansın geliştirilmesine yardımcı olur.
- Romatizmal hastalıklar, tansiyon, migren, kabızlık ve ishal semptomlarını hafifletir.
- Kilo vermeyi kolaylaştırdığı ve iştahı bastırdığı iddia edilir.
- Antioksidan, antikanserojenik, antimikrobiyal ve antidepresif etkilere sahiptir.
- Bilişsel performansı iyileştirme ve antidepresan etki gibi önemli biyolojik etkileri olduğu da ileri sürülmektedir.
- Ayrıca guarananın sıçanlarda karaciğer hasarının tedavisinde destekleyici olduğu bildirilmiştir.
- Guarana özlerinin düşük konsantrasyonlarda (1.2 µg/ml) bile antioksidan etkiye sahip olduğu bilinmektedir.
- İnsan sağlığına faydalı, doğal ve güçlü bir antioksidan olduğu ve organizmayı oksidatif hasardan koruduğu yapılan çalışmalarla kanıtlanmıştır.
GUARANA NE İÇİN KULLANILIR? GUARANA HANGİ ALANLARDA KULLANILIR?
Pek çok hastalık tedavisinde araştırmaları devam eden guarana ekstraktı faydaları nelerdir, guarana faydalı mı, guarana hangi hastalıklarda kullanılır gibi sık sorulan sorular için belli başlı hastalıklarla guarananın ilişkisini inceledik. Kanser, sinir sistemi, obezite ve kalp damar hastalıkları gibi sorunlar üzerindeki etkisini merak ediyorsanız bu yazıyı okumaya devam edebilirsiniz.
Kanser: Yapılan araştırmalar guarananın kemoterapi sonrası yorgunluğu oldukça azalttığını gösteriyor.
Çalışma: Normal kilonun %5’inden fazla kilo kaybına ve iştah azalması sorununa sahip anorektik – kaşektik kanser hastaları üzerinde yapılan bir çalışmada katılımcılara 4 hafta boyunca günde iki kez guarana ekstresi verilmiş, hastaların vücut ağırlığı aynı kalmış fakat yorgunluk seviyeleri düşmüştür.
Çalışma: Başka bir çalışmada ise çeşitli tümörlere sahip 40 hastada kemoterapiye bağlı yorgunluk tedavisinde guarana bitkisinin etkili olabileceği düşünülmüş ve ekstraktı kullanılmıştır. Sonucunda yorgunlukta azalmalar gözlenmiştir.
Ancak mekanizması henüz tam açıklanamayan guarananın olumlu etkilerini incelemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Antibakteriyel etki: Guarana, önemli ölçüde antibakteriyel etki gösteren bir maddedir. Ekstraktının zararlı mantarlara karşı güçlü antimikrobiyal aktivite gösterdiği biliniyor. İçerdiği sodyum benzoat, flavonoidler, vitaminler, karbon monoksit ve tanenlerin diş iltihaplanmalarına karşı koruyucu etkisi olduğu da iddia edilmektedir. Bu etkilerinden dolayı diş macunlarında kullanılmaktadır. Aynı zamanda sindirim sistemindeki bazı zararlı bakterilere karşı da güçlü bir etkiye sahiptir. Güçlü antimikrobiyal ve antioksidan özelliklerinden dolayı gıda, kozmetik ve ilaç endüstrilerinde doğal bir katkı maddesi olarak kullanılabilir niteliktedir.
Sinir sistemi ve hafıza: Guarana ekstraktı antidepresif etki gösterir. Bu nedenle depresyon semptomlarını azaltıcı, yeterli seviyede tüketildiğinde karar verme performansını iyileştirici özellikleri öne çıkıyor. Ancak mekanizması hala gizliliğini koruyor.
Çalışma: Bir çalışmada deneklere 4 farklı dozda guarana verilmiş ve 75 mg guarananın hafıza ve bilişsel işlevler üzerinde olumlu etkileri olduğu bulunmuştur. Multivitaminle beraber kullanıldığı başka bir araştırma sonucunda, ruh hali ve bilişsel performans üzerinde faydalı etkisi olduğu gözlenmiştir.
Obezite: Guarananın obezite ile ilişkisi sıkça sorgulanan bir konu. Toz veya tablet formda kilo verme ürünü olarak kullanımı giderek artıyor. Son yıllarda atletik performansı iyileştirmek için de kullanılıyor. İştahı ve enerji alımını azalttığı da düşünülmektedir. Ergojenik (egzersiz performansını artıran) ve “yağ yakıcı” olduğuna inanıldığı için sporcular tarafından yoğun olarak tüketiliyor.
Çalışma: 60 yaş ve üzeri 637 birey üzerinde yapılan bir çalışmada guarana verilen grupta diğer gruba göre obezite ve metabolik sendrom görülme sıklığı daha düşük bulunmuştur. Guarana tüketen erkek grubun bel çevresinin, tüketmeyen gruba göre daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Fakat guarana tek başına tüketildiğinde kilo kaybının arttığına dair kanıtlar yetersizdir.
Kalp damar hastalıkları ve hipertansiyon: Guarananın içeriğindeki bileşenlerin kötü kolesterol (LDL) ile mücadelede etkin olduğu düşünülmektedir. Bir çalışma sonucu guarana tüketen bireylerde hipertansiyon görülme sıklığının tüketmeyenlere göre daha düşük olduğu ve takviye alan kadın grubun kolesterol düzeylerinin almayan gruba göre daha düşük olduğu görülmüştür. 42 sağlıklı yetişkin üzerinde yapılan bir başka çalışmada ise guarananın kötü kolesterol üzerinde olumlu etkisi olduğu ve kısmen kardiyometabolik hastalıklar üzerinde koruyucu etkileri olabileceği vurgulanmıştır.
GUARANA NASIL KULLANILIR?
Guarana nasıl kullanılır, guarana günde kaç kez kullanılır gibi soruların cevapları için buradan devam edin!
Guarananın zindelik ve yorgunluk üzerindeki etkisini gözlemlemek için 1-6 g/gün toz haline getirilmiş tohum, 75 mg ekstrakt veya 8 mg kafeine eşdeğer tohum kökü tüketilmelidir. Etkisinin görülmesi için minimum 50 mg tüketilmesi öneriliyor.
En verimli etkiyi alabilmek guarana tüketimi ne kadar olmalı ? Günlük 20-30 mg kafein doz alımı önerilmektedir. 20 mg/kg’dan fazla kafein tüketimi potansiyel toksik miktar olarak kabul edilir. Ayrıca 150 mg/kg’dan fazla tüketilmesi öldürücü doz olarak kabul edilmektedir. Bu bilgiler ışığında yapılan hesaplamalar sonucunda günde %9-11 kafein içeren 150-250 mg guarana ekstraktlarının tüketilmesi önerilmektedir. Guarana, çeşitli miktarlarda alındığında yan etkileri olmasına rağmen, ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) tarafından güvenli olarak tanımlanmıştır.
GUARANA İLAÇ ETKİLEŞİMLERİ NELERDİR?
Guarananın diğer ilaçlarla bilinen ciddi etkileşimleri yoktur. Fakat Kalp ritim bozukluğu için ilaçlar kullananlar (amiodaron içerenler) ve metamfetamin gibi merkezi sinir sistemini uyarıcı ilaçlar kullananlar guaranayı kullanmak için bir uzmanla görüşmelidir.
GUARANA YAN ETKİLERİ NELERDİR? GUARANA ZARARLARI NELERDİR?
Araştırmalar guarananın güvenli bir takviye olabileceği yönünde olsa da Guarananın yan etkileri görülebiliyor. Orta dozlarda kullanımı toksisiteye sebep olmuyor. Fakat yüksek dozlarda alımı aşırı kafein alımına benzer yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler arasında;
- Kalp çarpıntısı
- Uykusuzluk
- Baş ağrısı
- Nöbetler
- Kaygı
- Sinirlilik
- Mide ağrısı
- Titreme bulunmaktadır.
Aynı zamanda kafeinin bağımlılık yapabileceğini belirtmekte fayda var.
Guaranadaki kafein, özellikle büyük miktarlarda alındığında ishali ve IBS semptomlarını kötüleştirebilir. Hamile kadınların guarana tüketimine çok dikkat etmesi gerekiyor. Peki hamileler guarana kullanabilir mi ? Hamileler guarana alımından kaçınmalı veya sınırlandırılmalıdır. Çok fazla kafeine maruz kalmak gelişimi engelleyebilir ve düşük riskine sebep olabilir.
GUARANA İŞTAH AÇAR MI? GUARANA KİLO ALDIRIR MI? GUARANA ŞİŞMANLATIR MI?
Guarananın iştah açtığına ve kilo aldırdığına dair bir sonuç yoktur. Aksine metabolizmayı hızlandırıcı etkisi bulunan kafein içermektedir.
GUARANA KİLO VERDİRİR Mİ? GUARANA İŞTAH KESER Mİ? GUARANA ZAYIFLATIR MI?
İçeriğiyle sebebiyle guarana kilo verdirir mi ? iştah keser mi ? zayıflatır mı ? sorusu akıllara geliyor. Guarana, metabolizmayı hızlandırarak kilo vermeye yardımcı olabilecek kafein içerir. Ayrıca yağ hücresi üretimine yardımcı olan genleri baskıladığı bulunmuştur. Bununla birlikte, daha fazla çalışmalara ihtiyaç vardır.
Guaranın sağlık üzerine etkileri çok yönlü olarak görünse de çalışmalar hala yetersizdir. Kafein içeriği nedeniyle de hem sporcuların hem de kilo vermek isteyenlerin tercihi olmaya devam edecek gibi görünüyor. Mucizevi etkiler yarattığı söylenemese de olumlu etkileri göz ardı edilemez. Guarana ekstraktını takviye olarak kullanmak isterseniz bir uzman eşliğinde dozlarını ayarlayabilirsiniz. Guarana hakkında aklınızda soru işareti kalmadığını umuyoruz, diğer yazılarımızda görüşmek üzere, sağlıklı günler!☺
