Epsom tuzu, çoğumuzun ilk kez duyduğu, ancak okuduğumuzda faydalarına inanamayacağınız kadar değerli bir tuz. Epsom tuzu, magnezyum sülfat adıyla da bilinen ve içeriğinde magnezyum, kükürt ve oksijen bileşiklerini bulunduran, inorganik bir tuzdur. Adını İngiltere’nin Surrey kontluğu’nda bulunan kentten almıştır. Bu özellikleriyle “İngiliz Tuzu” olarak da adlandırılabilir. Epsom tuzu, kimyasal yapısından dolayı tuz olarak ifade edilmenin yanında, suda çözünebilir özellik gösterir. Epsom tuzunda sodyum yerine magnezyum minerali yer alır. Epsom tuzu medikal alanlarda kullanımının yanı sıra banyo tuzlarında, güzellik ürünlerinde, bahçe ürünlerinde de sıkça kullanılır.
Epsom tuzunun faydaları nereden gelir?
Kimyasal formülü MgSo4H2O olan Epsom tuzu, hidratlı magnezyum sülfat tuzu olarak bilinir. Epsom tuzunun iki ana bileşeni olan magnezyum ve sülfat (kükürt) bileşeni metabolizmada çok önemli rol oynar. Aynı zamanda bu iki mineral “sağlıklı yaşam için oldukça gereklidir” diyebiliriz. Tüm bu özellikleriyle Epsom tuzunun iyileştirici pek çok özelliğine kısaca değinelim.
En belirgin özelliği, Epsom tuzunun magnezyum içeriğidir. Epsom tuzundaki magnezyum, vücutta en çok bulunan dördüncü mineraldir. Vücutta magnezyum dengesinin sağlanması; bağırsak emilimi, iskelet sistemi, böbreklerden emilimi ve idrarla atılım arasındaki hassas bir etkileşim sayesinde gerçekleşir. Magnezyum; protein ve DNA için kan basıncının sağlanması, kan şekerinin dengelenmesi, kas, sinir ve kalp fonksiyonlarının düzenlenmesinde önemli rol oynar. Aynı zamanda magnezyum vücutta çeşitli biyokimyasal olayları düzenleyen bir yönetici olarak da görev alır. Magnezyum, D vitaminin aktif forma dönüşmesinde gereklidir. Aktif forma dönüşen D vitamini kemiklerin büyümesini etkileyen magnezyum ve kalsiyum minerallerinin bağırsaklardan emilimini artırabilir. Vücutta magnezyum dengesi sağlanmadığında D vitamini eksikliği de görülebilir. D vitamini hem kemik ve kas sağlığı hem de vücudun işlevlerini yerine getirmesinde çok önemli rol oynar.
Sülfat ise özellikle bağırsaklar olmak üzere çeşitli biyolojik görevlerde rol alır. Sülfat minerali besinleri sindirmek için gerekli bazı enzimlerin vücuda alınmasını kolaylaştırır. Sülfat beyin dokusunun doğum öncesinde gelişmesi için de gerekli bir mineraldir.
Epsom tuzunun yararları nelerdir?
- İltihabı ve enfeksiyonu yatıştırıcı özelliği vardır.
- Egzersiz sonrası toparlanmaya destek olur.
- Güneş yanıklarının neden olduğu acı hissini giderir.
- Epsom tuzu rahatlatıcı etkisi ile stres, üzüntü, kaygı gibi olumsuz duygu halleriyle başa çıkmayı kolaylaştırır.
- Bağırsak fonksiyonlarını (işlevlerini) düzenleyici etkisi ile kabızlık sorununa karşı iyi gelir.
- Kan dolaşımını hızlandırmasıyla ateroskleroz (damar tıkanıklığı) gibi hastalıkları önler ve kardiyovasküler hastalıklara (kalp- damar hastalıklarına) yakalanma riskini düşürür.
- Magnezyum mineralinden zengin olmasıyla daha güçlü, parlak ve sağlıklı saçlara sahip olmayı sağlar.
- Kasların gevşemesini sağlayan özelliği ile zihinsel olarak da rahatlama hissi verir ve yorgunluk hissinin azalmasını sağlar.
- Kan dolaşımını hızlandırıcı etkisiyle hem kas ve eklem ağrılarını azaltır, hem de vücutta iyi bir ağrı kesici olarak görev yapar.
- Daha sağlıklı, parlak, pürüzsüz bir cilde sahip olmanızı sağlar.
- Temizlikte pek çok lekeye karşı leke çıkarıcı özellik gösterir.
- İçeriğindeki minerallerden dolayı bitki yetiştirme alanında sebze ve meyvelerin daha sağlıklı büyümesini sağlar ve böceklenmeden uzak tutar.
- Yorgun, ağrılı ayak ve eklemlere iyi gelir.
Epsom tuzu hangi alanlarda kullanılır?
Epsom tuzu, medikal kullanımın yanı sıra güzellik, temizlik gibi pek çok alanda faydalı özellikleriyle kullanılabilir.
Hipertansiyon Hastalığında Epsom Tuzu Etkisi: Hipertansiyon, yüksek tansiyon problemidir. Epsom tuzunun yüksek tansiyonlu hastalarda olumlu etkilerinin olduğuna dair pek çok çalışma yapılmıştır. Epsom tuzu kullanımı ve hipertansiyon üzerine yapılan bir araştırmada, epsom tuzu alan bireylerin tansiyon değerlerinde düşüş gözlenmiştir.
İnflamasyon: İnflamasyon, beyaz kan hücrelerinin enfeksiyona yol açabilecek yabancı maddelere karşı koymak için yaralanma bölgesine müdahale ettiği bir süreçtir. Bu durum bölgesel şişlik, morarma, kaşıntı veya kızarıklık ile kendini gösterebilir.
Cilt Bakımında Epsom Tuzu: Hepimiz sağlıklı ve parlak ciltlere sahip olmak isteriz. Epson tuzu mineral içeriğinden zengin olmasıyla peeling olarak da sıkça kullanılır. Hafifçe ovarak siyah nokta ve ölü deriden arınmayı, daha sağlıklı ve canlı bir cilde sahip olmayı sağlar.
Banyo: Epsom tuzunu kişisel bakımınızda kullanmanızın birçok yolu vardır. Pek çok kişi cilde iyi geldiği, stresi azalttığı ve ağrıları hafiflettiği için epsom tuz banyosu kristalleri içeren sıcak bir banyoda yıkanmaktan zevk alır. Epsom tuzları çevresel toksinlerin (zararlı bileşenler) vücuttan atılmasını sağlar ve cildi yenileyerek yeni hücre oluşumunu artırır.
Saç Bakımında Epsom Tuzu: Epsom tuzu, mineral içeriğinin zengin olmasıyla saçların daha güçlü ve bakımlı olmasına da katkı sağlar. Eşit miktarda, hafifçe ısıtılan saç kremi ile karıştırılmış epsom tuzu yağlı saç tipleri için saçı yumuşatma ve hacim artırmada etkilidir. En etkili sonuç için saç kremi karışımını saç derisi ve saça masaj yapın, durulamadan önce 20 dakika kadar bekleyin. İsterseniz Epsom tuzunu doğal bir saç spreyi yapmak için de kullanabilirsiniz. 1 su bardağı epsom tuzu ile 1 su bardağı su ve 2 yemek kaşığı taze limon suyunu bir sprey şişesinde birleştirin ve kullanmadan önce iyice çalkalayın. Düzenli uygulamalar ile daha parlak ve güçlü saçlara sahip olabilirsiniz.
Kabızlık Tedavisinde Epsom Tuzu: Kabızlık pek çok kişi için bir kabus olabilir, ancak Epsom tuzu ile kabızlıktan kurtulmak da mümkün. Magnezyum sülfatın müshil etkisi vardır. Epsom tuzunun da kabızlık sorununda müshil özelliği göstermesi FDA tarafından onaylanmıştır. Epsom çözeltisi içmek, suyun kalın bağırsağa taşınmasını artırır. Bu, doğal bir bağırsak kolon temizliği ve vücudun detoks yani arınma işlemiyle sonuçlanır. Ayrıca safra keseniz, safra taşlarını hafifletmeye yardımcı olmak için magnezyum sülfattan yararlanabilir.
Egzersiz Sonrası Toparlanma: Yoğun egzersiz sonrası Epsom tuzu banyosuna girmek kas ve eklem ağrılarının hafiflemesine yardımcı olur. Çalışmalar, antrenmandan önce magnezyum sülfat takviyesinin egzersiz performansını ve dayanıklılığı artırabileceğini göstermiştir; ayrıca epsom tuzu, yoğun egzersiz sırasında kaslarda laktik asit birikiminini azaltmaya yardımcı olmaktadır. Epsom tuzunun tüm bu özellikleri sayesinde egzersiz sırasında yaralanma ve iltihaplanma riskleri de en aza indirgenmiş olur.
Ayak Ağrılarında Epsom Tuzu: Ayak ağrıları için epsom tuzu birebirdir; ayrıca nane yağı ve epsom tuzuna eklenen çay ağacı yağı da yorgunluk ve mantar gibi sorunları önler.
Bahçe Gübreleme: Epsom tuzu, toprağın kalitesinin artmasına yardımcı olur. Bitkilerde kükürt, nitrat ve fosfor gibi minerallerin alımını destekler. Magnezyum, tohumların çimlenmesi için gereklidir. Pek çok bitki türü Epsom tuzu ile gübrelemeden yarar sağlarken, uygulama özellikle domates, biber ve gül gibi yüksek oranda magnezyum gerektiren bitkiler için de etkilidir. Ulusal Bahçecilik Derneği’ne (NGA) göre, bahçede Epsom tuzu kullanmak daha büyük sebzeler yetişmesini ve daha dolgun gül bitkiler olmasını sağlar. Epsom tuzu, zehirli ot öldürücülerine karşı kimyasal içermeyen bir alternatiftir. Bu sayede haşerelerin ölmesine de yardımcı olur.
Epsom tuzu nasıl kullanılır?
- Ilık bir banyoya 2 bardak Epsom tuzu eklemek, bu bileşiğin magnezyum ve sülfat olarak iki bileşene ayrılmasını sağlar. Bu mineraller cilt tarafından kolayca emilebildiği için Epsom tuzu ağrıyan kas ve eklemlerden kaynaklanan şişme, morluk ve tahrişleri de azaltabilir.
- Tatlı badem veya eritilmiş hindistan cevizi yağıyla birleştirilen epsom tuzu + su karışımının peeling olarak uygulanması cildinizde yenilenme etkisi yaratır.
- Banyo esnasında su dolu küvetin içine atılan 1 avuç epsom tuzu hem cilde fayda sağlar hem de dinlendirici özellik taşır. Bu sayede kaliteli uyku uyumanıza da yardımcı olur.
- 1 su bardağı ılık suyun içerisinde 1 çay kaşığı tuzu eritip içmeniz bağırsak fonksiyonlarınızın daha düzenli çalışmasına yardımcı olur.
- Yoğun egzersiz sonrası Epsom tuzu banyosuna girmek kas ve eklem ağrılarının hafiflemesine yardımcı olur.
- Bitkiler üzerinde kullanımı ile haşerelerle mücadele ve daha sağlıklı bitkilerin yetişmesi sağlanabilir.
Epsom tuzu yemeklerde kullanılır mı?
Epsom tuzunun acı bir tadı olduğu için yemeklerde kullanımı tercih edilmez.
Epsom tuzunun yan etkileri var mı, yan etkileri nelerdir?
Epsom tuzu, kimyasal bir bileşen olmasından dolayı aşırı veya hatalı tüketimi hem mide rahatsızlığına hem vücutta su kaybına hem de ishal gibi hastalıklara neden olabilir. Aşırı dozda magnezyum takviyesi almak, olumsuz yan etkilere neden olabilir. Günlük 5000 mg’dan fazla magnezyum alımı ishal, kramp ve diğer mide-bağırsak tahrişlerine neden olabilir. Dolayısıyla bulantı, kusma, ciltte kızarıklık gibi sorunlara yol açabilir. Magnezyum kontrolsüz kullanımda düzensiz kalp atışı, tansiyon düşmesi, böbrek yetmezliği, kalp durması ve nefes almada zorluğa neden olabilir. Tüm bu özellikleriyle hamilelik veya emzirme sırasında magnezyum sülfat takviyesi almadan önce sağlık uzmanlarına danışılmalı, eğer kronik hastalığınız ya da özel bir durumunuz varsa da mutlaka bir uzman onayını alarak uygun dozda takviye almalısınız.
Sağlıklı ve mutlu günlere!
